Zuiderzeestraatweg..

Toen ik vanuit mijn Communicatiestudie stage liep bij Biohorma in Elburg, reed ik vaak over de Zuiderzeestraatweg. Alleen die naam al… prachtig! Dromerig staarde ik dan het landschap in, flarden geromantiseerde beelden van een heroïsch verleden zwevend door mijn hoofd. De Zuiderzee, zilte lucht, stoere vissers.. ‘Ach, ach, ach, wat zonde’, verzuchtte ik dan bitterzoet (en geheel blind voorbijgaand aan de economische voordelen die de Afsluitdijk ons bracht), ‘dat we de Zuiderzee niet meer hebben…’.

Alles wat met de ‘Suydersee’ te maken heeft, fascineert me. Mijn geschiedenis- en folkloreminnende hart sprong dus op toen ik hoorde van de plannen om de Zuiderzeestraatweg in haar oude luister te herstellen!

Direct kreeg ik visioenen van het nog ongerepte Nederlandse landschap dat de schrijver Jacob van Lennep en zijn studievriend Dirk van Hogendorp per voet verkenden in de zomermaanden van 1823. En waar Jacob van Lennep een reisverslag over schreef. Dat Geert Mak met liefde hertaalde en uitbracht als ‘Lopen met Van Lennep’. Het staat in mijn boekenkast. Drie jaar geleden gekregen van Walter. Een boek dat ik koester.

Zuiderzeestraatwegloop
Anyway, de Regio Noord-Veluwe heeft het Gelders Genootschap opdracht gegeven om de grandeur van weleer terug te brengen in de Zuiderzeestraatweg en haar directe omgeving. In het boekje 'De Zuiderzeestraatweg: Het Streefbeeld' lees je over de geschiedenis van de Zuiderzeestraatweg en de plannenom de 'belevingskwaliteit' te verhogen en de cultuurhistorische route weer in ere te herstellen.  Eén van de, wat ludiekere, initiatieven om hiernieuwde aandacht te krijgen voor de Zuiderzeestraatweg, is de Zuiderzeestraatwegloop. De estafetteloop heeft vandaag nog de status van een try-out, maar vanaf volgend jaar wordt het een officieel jaarlijks hardloopevenement. Leuk!

De Zuiderzeestraatweg in 1859

Wanneer en waarom werd de Zuiderzeestraatweg aangelegd?
Zeven grootgrondbezitters wilden rond 1820 een bestrate weg aan te leggen tussen Doorneheg (bij Hoevelaken) en Katerveer (bij Zwolle) om de handel tussen de Veluwse Zuiderzee-kust enerzijds en het westen en noorden van Nederland anderzijds te vergemakkelijken.


Het lukte hen koning Willem I in 1827 van benefits van het plan te overtuigen en na drie jaar was de Zuiderzeestraatweg een feit. Alle betrokken gemeenten betaalden mee aan het aanleggen van de weg (koning Willem I gaf zelf 14.000 gulden subsidie) en er werden 14 tolhuizen langs de weg gebouwd om de kosten terug te kunnen verdienen.

Wat maakte de Zuiderzeestraatweg zo bijzonder? 
De nieuwe weg vloeide door verschillende, toen nog relatief maagdelijke, landschappen. Van dorp naar dorp, van stad naar stad, langs het ene landgoed en naar het andere. Omdat het landschap licht glooiend was, koos men er voor om de straatweg ietsje hoger aan te leggen dan de omgeving. Bomenrijen zorgden voor een duidelijke afbakening van de weg en bruggetjes over de naastliggende sloten leidden naar aangrenzende kavels.

Martin Bril, 31 januari 2007

De nieuwe weg genoot destijds aanzien. Het was een symbool van vooruitgang, een verbinding met de wereld. Aan deze weg wilde je gezien worden. Dus, als je iets wilde ontwikkelen, deed je dat aan de straatweg. Er werden scholen aan de weg gebouwd, kerken, kazernecomplexen, industrie en nijverheid, natuurlijk overal boerderijen en, opvallend veel grote woonhuizen en hotels en logementen.

Helaas is in de loop van tijd veel aan de weg veranderd. En dat heeft de herkenbaarheid van de Zuiderzeestraatweg geen goed gedaan..

Hoe wil men de grandeur weer terugbrengen?
Met smallere rijbanen, bredere fietspaden en nieuwe statige laanbomen willen de Regio Noord Veluwe en het Gelders genootschap de Zuiderzeestraatweg de grandeur weer terugbrengen. Daarnaast willen ze weer klinkerbestrating in de dorspskernen aanleggen en bedrijven die aan de weg liggen meer in het landschap ‘verstoppen’. Klinkt goed. Ik ben voor! Met evenementen zoals de Zuiderzeestraatloop, een oorlogsmuseum in Putten en digitale verhalen voor mobiele telefoons over het Zuiderzeestraatweg-verleden, wil men ook de recreatieve beleving van de weg versterken. Ruim vijftien jaar na vandaag moeten alle inspanningen tot een aantrekkelijke en mooie Zuiderzeestraatweg hebben geleid waar we weer trots op kunnen zijn. #nieuwsgierig