Meer licht

We zijn vanmiddag naar de tentoonstelling 'Meer licht' in museum De Fundatie geweest. Wilde ik al langer naar toe.

"Vanaf 2 oktober 2011 presenteert Museum de Fundatie in Zwolle de tentoonstelling Meer licht. Een voor Nederland uniek schilderij van William Turner uit de Fundatie-collectie, vormt het uitgangspunt van deze expositie. Dit doek van een zinderende lucht boven een ruwe zee gaf de aanleiding om te kijken in hoeverre het sublieme, dat zijn eerste hoogtepunt vond bij romantische kunstenaars als Turner en Caspar David Friedrich, nog van toepassing is op de hedendaagse kunst. 
 Een vuurtoren die wanhopig speurt naar een levensteken van een verdwenen man. Maanlicht, gevangen in een kamer. Een man die op de Noordpool wordt achtervolgd door een ijsbreker. Op de tentoonstelling Meer licht gaan schoonheid en gevaar hand in hand. De werken laten zien dat in het streven naar schoonheid en verheffing kunst ontstaat waarbij de makers veel op het spel zetten. Soms zelfs hun leven.

Zelfportret van Guido van der Werve

Het voornaamste idee achter Meer licht (waarvan de titel is ontleend aan de vermeende laatste woorden van Goethe) is dat er sinds de opkomst van de moderne kunst een verborgen ‘sublieme traditie’ bestaat die zijn wortels vindt in de late jaren zestig. Zo gaat Bas Jan Ader in zijn In Search of the Miraculous welbewust en in alle eenzaamheid de confrontatie aan met de zee en de natuur – en keert daarvan niet meer terug. Maar ook bij Olafur Eliasson, Tacita Dean, David Claerbout en Guido van der Werve zie je dat de combinatie van natuur en het streven naar schoonheid gepaard kan gaan met gevaar en het verliezen van jezelf."

'Wolken en water' William Turner

Daarom vond ik het zelfportret van Guido van der Werve (zie hierboven) ook het meest indrukwekkende stuk van de tentoonstelling. Samen met het filmfragment van de ijsbreker, en het schilderij van Turner.

"Hoe ambitieus deze kunstenaars ook zijn, ze beseffen maar al te goed dat het ware sublieme nooit gerealiseerd zal worden – niet in dit leven, niet op deze plek. Maar juist in die botsing tussen streven en machteloosheid wordt hun werk krachtig. Wie Meer licht heeft gezien, beseft dat het zoeken naar het hoogste ook in de hedendaagse kunst nog steeds relevant is, maar ook dat de schoonheid definitief zijn onschuld heeft verloren."